Rozwody i Prawo rodzinne

Stosunki rodzinne podlegają precyzyjnej regulacji, na co wskazują zapisy ujęte w ustawie z dnia 25 lutego 1964 roku – Kodeks Rodzinny i Opiekuńczy. Jednak ich interpretacja oraz zastosowanie z określonym skutkiem prawnym wymaga merytorycznego przygotowania. Istotne więc okazuje się wsparcie adwokata rodzinnego, który jest w stanie podjąć się rzetelnej i wnikliwej analizy sprawy, jak również jej poprowadzenia.

Adwokat Piotr Sołhaj świadczy obsługę prawną w zakresie prowadzenia spraw związanych z koniecznością uregulowania stosunków prawnych pomiędzy małżonkami, rodzicami i dziećmi, jak również członkami rodziny oraz osobami trzecimi. Uwzględniając konieczność uczestniczenia w sprawach wynikających z treści artykułów Kodeksu, Kancelaria realizuje obsługę prawną tak w aspekcie funkcjonowania małżeństwa, jak również w problemach dotykających tematu pokrewieństwa oraz opieki i kurateli.

            Adwokat rodzinny kojarzy się wielu ze sprawami albo o rozwód albo wynikających ze stosunku pomiędzy rodzicami i dziećmi. W praktyce rzeczywiście istnieje przewaga takich właśnie spraw. Należy pamiętać, że mogą to być sprawy związane także z innymi dziedzinami wchodzącymi w zakres spraw rodzinnych, gdzie istnieje wręcz potrzeba korzystania z usług adwokata. Moja Kancelaria Adwokacka jest przygotowana zarówno pod względem znajomości przepisów praw, problematyki rodzinnej ale przede wszystkim doświadczenia w prowadzeniu tego typu spraw.

            Na wstępie należy podkreślić, że w wielu wypadkach warto odwiedzić moją Kancelarię i uzyskać poradę prawną. Poprzedza ją rozmowa, analiza sytuacji, wybór koncepcji działania. Często stosowane jest działanie mediacyjne. Sądy odsyłają strony postępowania do mediatorów, których zadaniem jest doprowadzenie do ugody między zwaśnionymi stronami. Jednakże daje się zauważyć brak doświadczenia mediatorów oraz ich nieznajomość podstawowych zjawisk często psychologicznych zachodzących  w relacjach pomiędzy małżonkami czy byłymi małżonkami. Powoduje to, że mediator uzyskuje korzyść finansową za przeprowadzoną mediację nie doprowadzając do ugody. Są także i tacy mediatorzy, którzy aby uzyskać oczekiwane przesz sąd wyniki wymuszają na jednej lub drugiej stronie zawarcie ugody stosując w tym celu groźby, szantaż lub wręcz wprowadzając strony w błąd. Później robi sie z tego poważny problem. Powstały stad konflikt może zostać przez zastosowanie tego typu metod zaogniony nieraz do niebotycznych rozmiarów. Prowadząc sprawy rodzinne wielokrotnie spotykałem się z taką oceną pracy mediatorów.

            Kancelaria zatem proponuje także możliwość prowadzenia mediacji, które być może z lepszym skutkiem doprowadzą do porozumienia w tak ważnych sprawach życiowych i tak trudnych ze względu na silniejszy niż występujący w innych sprawach ładunek emocjonalny.

            Podstawową zasadą cechującą Kancelarię Adwokacką w postępowaniach w sprawach rodzinnych jest aby przede wszystkim nie szkodzić, drugą aby pomóc, bo od tego jesteśmy. Zdarza się, że klient szukający pomocy w postępowaniu o rozwód  faktycznie nie chce tego rozwodu. Jest zagubiony i sfrustrowany. Kancelaria potrafiła przez mediacje utrzymać małżeństwo, utrzymać dobre relacje między małżonkami, a także dla dobra ich dzieci.

W ramach świadczonych usług adwokat rodzinny – dr Piotr Sołhaj – jest w stanie podjąć się prowadzenia sprawy lub też udzielenia obszernego i wnikliwego wyjaśnienia w następujących obszarach tematycznych:

I. Rozwody

            W sprawach o rozwód jest kilka tylko przepisów prawa, a zatem orzekanie rozwodów lub o separacje następuje bardziej w oparciu o praktykę sądową niż przepisy prawa. Daje to ogromne możliwości sądom. Z tego powodu ważnym jest aby znać tę praktykę sądową, wiedzieć czym kierują się sądy oceniając małżeństwo stron  gdy rozważają czy je rozwiązać przez rozwód. Bogate doświadczenie właśnie w tego typu sprawach mojej Kancelarii Adwokackiej powoduje, że z dużym zaufaniem strony powierzają swoje sprawy w zakresie małżeństwa właśnie mojej kancelarii.

            Sprawy o rozwód są najbardziej przykre ze względu na to, że ludzi ci z zupełnie innym nastawieniem do dalszego życia szli do ślubu. Mieli nadzieję, że to właśnie ich małżeństwo przetrwa. Gdy widzą, że stało się inaczej potrzebują porady i nie tylko prawnej ale także i życiowej. Są też jak zwykle dzieci. One mają zapłać najwyższą cenę za to, że rodzice uznali, że ich małżeństwo należy rozwiązać. Dobry adwokat jest po to potrzebny, żeby nawet gdy do rozwodu dojdzie, co oznacza, że przegrali oboje swoje małżeństwo,  potrafił on tak poprowadzić sprawę aby małżonkowie na skutek samej sprawy rozwodowej nie rozstali się z nienawiścią. Może to mieć dalsze reperkusje dla nich w postępowaniu o poddział majątku oraz w kontaktach między nimi a ich dziećmi. Wydaje się, że moja kancelaria adwokacka bardzo dba o to aby nie dopuścić do pogłębienia wzajemnych pretensji rozwodzących się małżonków.

            Niewiele osób wie o tym, że rozwód bez orzekania o winie może być wynikiem tylko jednej sytuacji, a mianowicie zgodnego wniosku stron o rozwód bez orzekania o winie. W pozostałych wypadkach sąd orzeknie winę jednej strony lub drugiej lub obu. Wina ma istotne znaczenia dla zasądzenia przez sąd alimentów od jednego małżonka na rzecz drugiego. Nie zasądzi ich przykładowo wówczas, gdy żąda ich małżonek wyłącznie winny od drugiego.

            Co należy zrobić dalej i jak sie do tego zabrać? Wielu pisze samodzielnie pozwy do sądu mając nadzieję, że w ten sposób zaoszczędzi na adwokacie. Na salę rozpraw naraz, ku zdziwieniu i często przerażeniu strony pojawia się adwokat drugiego małżonka i wówczas sytuacja może ulec gwałtownemu pogorszeniu. Wiele osób składając pozwy o rozwód do sądu pisze w nich, że jest związany z inną osobą. Ma nadzieję, że sąd uzyskując taką informację będzie tym bardziej skłonny udzielić rozwodu no bo przecież z dotychczasowego małżeństwa już nic nie zostało, skoro małżonek zaangażował się emocjonalne z inną osobą. Adwokat zna przepis prawa rodzinnego, który stanowi, że małżonek wyłącznie winny rozkładu pożycia małżeńskiego nie może otrzymać rozwodu. 

II. Małżeństwo

• reprezentowanie Klientów w trakcie prowadzonych spraw związanych z ustaleniem rozdzielności majątkowej (sporządzenie intercyzy oraz umów majątkowych zawieranych już trakcie trwania związku małżeńskiego);
• udzielanie wyjaśnień związanych ze zmianą nazwiska, majątkiem osobistym małżonka, jak również regulacjami prawnymi dotyczącymi konkubinatu (m.in. pozwalającymi na odbiór poczty konkubenta);

III. Alimenty

W sprawach o alimenty ważnym jest aby mieć świadomość, że alimenty są roszczeniem nieletniego wobec rodziców. Wyjątkowo od tego od innych osób. To nie jest żądanie jednego z rodziców wobec drugiego aby płacił alimenty ale żądanie dziecka. Procesowo dziecko jest reprezentowane przez jednego z rodziców, który jest jego przedstawicielem ustawowym w tym także przeciwko drugiemu z rodziców. Nie zmienia to faktu, że beneficjentem alimentów jest dziecko i pieniądze muszą być w całości przeznaczone na utrzymanie dziecka nie mogą być przeznaczone na inne cele, byłaby to wówczas kradzież na szkodę dziecka. Z tego powodu wyrok alimentacyjny zawiera sformułowanie: na rzecz małoletniego do rąk ...  

Wysokość alimentów zależy od dwóch przesłanek, a mianowicie od usprawiedliwionych potrzeb dziecka oraz od możliwości majątkowych i zarobkowych zobowiązanego. Zwraca tu uwagę to, że sąd nie oceniaj aktualnych zarobków zobowiązanego ale bada jakie są jego możliwości majątkowe. Jeżeli posiada zawód przy wykonywaniu którego może dobrze zarabiać, a taka praca na rynku pracy jest, wówczas  sąd zasądzi alimenty w wysokości odpowiadającej możliwościom zarobkowym zobowiązanego i przejmie takie zarobki zobowiązanego jakie może on osiągać, nie zaś takie, które osiąga. 

IV. Dzieci

Kancelaria zajmuje się także poza alimentami, rozwodem czy separacją także sprawami  wynikającymi z relacji pomiędzy rodzicami a dziećmi. W wypadku, gdy rodzice dziecka mieszkają oddzielnie, pojawia się problem, z którym z rodziców ma mieszkać dziecko. Oboje rodzice mają przecież zachowaną władzę rodzicielską i każde z nich ma te same prawa do opieki i wychowywania dziecka. Może być tak, że żadne z rodziców nie chce się zajmować dzieckiem ale dużo częściej występują sytuacje, gdy każde z rodziców chce aby dziecko pozostawało właśnie z nim pozostawiając jedynie kontakty drugiego z rodziców z dzieckiem w określonym czasie. Strony kierują się tu różną motywacją. Bywa tak, że ktoś chce by przy nim zostało dziecko ponieważ liczy na wysokie alimenty na dziecko, które i jemu mogą pomóc finansowo. Czasami w imię swoiście pojmowanej zemsty za niepowodzenie małżeńskie oświadczają drugiemu małżonkowi, że za karę w życiu nie zobaczy dziecka. Bywa i tak, że oboje naprawdę kochają dziecko i chcą z dzieckiem przebywać jak najwięcej. Istnieją jeszcze inne sytuacje, a mianowicie widząc, że dziecko zaczyna źle się zachowywać wobec drugiego z rodziców, rodzic ten dostrzega, że dziecko jest źle nastawiane do niego, buntowane, dziecku są przedstawiane negatywne oceny drugiego z rodziców. Ten swoisty rodzaj zemsty powiązany z satysfakcją, że dziecko nie akceptuje drugiego z rodziców  z biegiem czasu prowadzi do sytuacji, że pojawiają się w problemy wychowawcze z tym dzieckiem. Reaguje ono na to szczególne przekupstwo i na pozbawianie drugiego z rodziców autorytetu rodzicielskiego ale zwykle zmienia się to w ocenę także i tego rodzica, które buntuje i dochodzi do sytuacji, że rodzic ten nie daje sobie rady z dzieckiem. Nie sposób tego naprawić. Tak wychowywane dziecko przestaje w ogóle słuchać rodziców, staje się zbuntowane a do demoralizacji już tylko jeden krok. Kancelaria bardzo często przestrzega rodziców przed tym zjawiskiem i wynikającymi stąd konsekwencjami. Właśnie duże doświadczenia adwokatów tej Kancelarii pozwala na podjęcie przynajmniej prób zapobiegania takim zjawiskom. 

V. Spadki i darowizny

• dziedziczenie;
• odrzucenie lub też przyjęcie spadku (wraz z dobrodziejstwem inwentarza, wprost);
• odwołanie darowizny (w przypadku rażącej niewdzięczności);
• sporządzenie umowy darowizny.

Adwokat rodzinny dr Piotr Sołhaj podejmuje się prowadzenia nie tylko spraw związanych z wyżej wymienioną tematyką, ale również związanymi z pomocą socjalną oraz prawami seniora. Współpraca z Kancelarią opierać się może zarówno na doraźnym uzyskaniu porady, oceny prawnej lub też scedowaniu na prawnika obowiązku sporządzenia obligatoryjnej dokumentacji. Może też przyjąć formę długotrwałej współpracy (uwzględniającej m.in. konieczność reprezentowania Klienta).

            W sprawach rodzinnych występują problemy, głównie z zakresu ocen więzi emocjonalnej pomiędzy rodzicami a dziećmi. Najczęściej mamy z tym do czynienia w postępowaniach o rozwód ale nie tylko. Takie postępowania mogą mieć miejsce nie tylko przy rozwodach ale także wszędzie tam, gdzie rodzice mieszkają oddzielnie. Prawo zna także wypadki, że dziadkowie chcą  mieć dobry kontakt we swoimi wnukami ale któreś z rodziców utrudnia im to lub wręcz uniemożliwia. Motywacją jest niestety chęć odegrania się za niepowodzenie małżeńskie. Żona w czasie rozwodu, a częściej już po rozwodzie chcąc ukarać męża ogranicza mu kontakt z dziećmi. Obarcza także za rozpad małżeństwa także swoich teściów. Wówczas nie bacząc na nic ogranicza im także ten kontakt. Bywa i tak, że teściowie opowiadając się po stronie swojego dziecka, stają się tym samym wrogami drugiej strony. Czy można zatem w takiej sytuacji w atmosferze intryg i krytyki dopuszczać do kontaktu z dziećmi? Takie pytania nazbyt często padają i tu wkracza sąd.

            Kancelaria prowadzi również i takie postępowania, w których dziadkowie domagają się kontaktów z ich wnukami. Próbujemy pogodzić zwaśnione strony tak, aby kontakty te nie były tylko wynikiem zarzuconego przez sad orzeczeniem ale aby odbywały się w innej, przyjaznej atmosferze.

            Pewny  zagadnieniem budzącym wiele emocji i poczucia krzywdy są opinie biegłych. Sądy bardzo często aby sobie ułatwić pracę, zamiast dokonywać własnej oceny kierują strony postępowania i ich dzieci na badania psychologiczne. Chodzi tu głównie o ujawnienie przez psychologów więzi emocjonalnych pomiędzy każdym z rodziców, a ich dziećmi. Ma to na celu wydanie wyroku, w którym sąd określi, komu powierzyć wykonywanie władzy rodzicielskiej, a komu ją ograniczyć, szczególnie gdy rodzice będą mieszkali oddzielnie. Następnie sąd musi określić wyrokiem, z którym z rodziców będzie mieszkało dziecko i w jaki sposób określić kontakty drugiego rodzica z dziećmi, w jakich dniach i godzinach.

            Doszło do tego, że sądy stały się wręcz niewolnikami instytucji, będącej grupą psychologów i pedagogów wydających opinię psychologiczną, która pozwalała sądowi na wydanie wyroku zgodnie z tą opinią ale czy słusznie, czy sądy nadużywają wbrew potrzebom pomocy w postaci dowodu z opinii biegłych, a w szczególności RODK (Rodzinny Ośrodek Diagnostyczno - Konsultacyjny) i jaka jest wówczas rola sądów?

            Prawie we wszystkich sprawach rodzinnych, gdzie są też dzieci, sądy kierują się opiniami RODK, które przygotowują faktycznie rozstrzygnięcie merytoryczne sądu, który „chętnie” posługuje się taką opinią dla uzasadnienia swojego orzeczenia. Nie zdarza się, aby sąd wydał orzeczenie odmienne od treści opinii RODK. Nawet jeżeli pojawiają się zarzuty stron lub ich pełnomocników do opinii, RODK samodzielnie odpiera te zarzuty bez faktycznej kontroli sądu tego dowodu.

            RODK był mocno krytykowany dlatego, że w zespole badawczym działał jeden psycholog i pedagog. Ze względu na wiedzę psychologiczną faktycznie opinia była sporządzana jedynie przez psychologa. Zarzucano, że w sposób wysoce tendencyjny, często wyniki opinii były zależne od osobistego wrażenia jakie na kobiecie psychologu robił przystojny mężczyzna. Zarzucano nieprzyjemne i opryskliwe na pograniczu obrażania badanych zachowanie pracowników RODK. Sprowokowało to do badania, czy rzeczywiście RODK ma prawo do wydawania opinii psychologicznych w sprawach małżeństwa i czy w relacjach emocjonalnych pomiędzy rodzicami i dziećmi. Okazało sie, że jednak nie, ośrodek ten został powołany jedynie do badania czy dziecko jest zdemoralizowane czy nie. Nie wolno było im zatem wydawać opinię w zakresie, w którym nie byli powołani, czyli brakowało im kompetencji do wydawania takiej opinii, a zatem ich opinia ni mogła być dowodem w sprawie. W końcu z dniem 31 grudnia 2015r. instytucja ta przestała istnieć. Było to wynikiem tego, że 28 października 2015 r. przed Trybunałem Konstytucyjnym zapadł wyrok, w którym organ ten orzekł, że § 11 ust. 1 rozporządzenia ministra sprawiedliwości z 3 sierpnia 2001 r. w sprawie organizacji i zakresu działania rodzinnych ośrodków diagnostyczno-konsultacyjnych (Dz. U. Nr 97, poz. 1063) w zakresie, w jakim dotyczy wydawania przez te ośrodki opinii w sprawach innych niż sprawy nieletnich, jest niezgodny z art. 84 § 3 ustawy z 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich (Dz. U. z 2014 r. poz. 382), a przez to z art. 92 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Za niezgody z ustawą zasadniczą uznany został również w powyższym zakresie załącznik do rozporządzenia przywołanego wyżej, w części, w jakiej określa "wzór opinii w innych sprawach".

            Orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego wydane zostało na skutek zaskarżenia przez Prokuratora Generalnego do tego organu w 2013 r. zgodności z prawem opiniowania przez rodzinne ośrodki diagnostyczno-konsultacyjne w sprawach rodzinnych i opiekuńczych. Prokurator Generalny jako uzasadnienie swojego działania wskazał fakt opiniowania w tych sprawach, na zlecenie sądów, bez wymaganej podstawy prawnej. Zaskarżenie okazało się słuszne, bowiem Trybunał Konstytucyjny orzekł, że działanie to nie miało legitymacji w ustawie.

            Jednakże Sądy przyzwyczajone to tego, że muszą oprzeć wyroki na opinii psychologów opierają sie obecnie na opiniach powstałego z dniem 1 stycznia 20916r. nowej, analogicznej instytucji nazwanej obecnie: opiniodawcze zespoły sądowych specjalistów. Zadaniem tychże, zgodnie z treścią art. 1 powołanej ustawy, jest sporządzanie na zlecenie sądu lub prokuratora, opinii w sprawach rodzinnych i opiekuńczych oraz w sprawach nieletnich, na podstawie przeprowadzonych badań psychologicznych, pedagogicznych lub lekarskich, a także przeprowadzanie postępowań mediacyjnych, wywiadów środowiskowych w sprawach nieletnich oraz prowadzenie poradnictwa specjalistycznego dla małoletnich, nieletnich i ich rodzin. W skład zespołu obligatoryjnie muszą wchodzić: specjaliści w zakresie psychologii, pedagogiki, pediatrii, medycyny rodzinnej, chorób wewnętrznych, psychiatrii oraz psychiatrii dzieci i młodzieży.

            Kancelaria Adwokacka po przeprowadzonym badaniu otrzymuje opinię psychologiczną zawierającą końcowe wnioski i propozycje stanowiące pytania sądu. Pytania te zmierzają do uzyskania odpowiedzi które z rodziców z psychologicznego punktu widzenia daje większą rękojmię prawidłowego wykonywania władzy rodzicielskiej i aby temu powierzyć bezpośrednią pieczę nad dzieckiem, skoro mieszkają oddzielnie.

            Innym zagadnieniem z zakresu spraw rodzinnych jest coraz częściej pojawiająca sie sytuacja, gdy oboje małżonkowie mieszkają za granicą. Najczęstszym przypadkiem jest gdy dwoje małżonków, którzy w poszukiwaniu pracy, lepszych warunków płacowych i asocjalnych opuszczają Polskę z zamiarem spędzenia kilku lat, a może nawet na zawsze przykładowo w Anglii. Po jakimś czasie okazuje się, że nie potrafią utrzymać małżeństwa i postanawiają się rozwieść. Z rozwodem zawsze wiąże się wina w rozkładzie, kto będzie wykonywał władzę rodzicielską, alimenty na małżonka i alimenty nad dzieci stron. Zasięgając porady prawnej w Anglii uzyskują odpowiedz, że nie jest to wcale takie proste ponieważ muszą spełnić wiele dodatkach warunków by uzyskać rozwód. Okazuje się, że prawem określającym małżeństwo oraz prawem, które reguluje rozwód jest prawa tego kraju, gdzie oboje przebywają. Nie mogą natomiast rozwieźć się w Polsce skoro mieszkają za granicą. Jest Konwencja międzynarodowa regulująca to prawo. Zgodnie z tą Konwencją, nie ma zastosowania tu prawo polskie ale prawo kraju, w którym mieszkają. Nawet, gdy jedno z małżonków wraca do polski, i tak ma zastosowanie ta Konwencja. Jest to prawo Unii Europejskiej, któremu podlega także i Polska. W takim wypadku, gdyby dobrze uzasadnić, iż rozwód będzie przeprowadzony w Polsce, i tak sąd polski będzie stosował prawo kraju, w którym ostatnio małżonkowie mieszkali. W wielu krajach nie ma pojęcia winy rozkładu ale są alimenty wobec rozwodzącego się małżonka. To jest jednak zupełnie inne prawo.

            Kancelaria prowadzi również i takie sprawy, gdy rozwodzącymi sie małżonkami są ci, którzy mieszkają za granicą o ile jednak przynajmniej jedno z nich zamieszka w międzyczasie w Polsce. Są to sprawy bardzo złożone i skomplikowane ale Kancelaria ta specjalizuje się w takich sprawach również.